Shula Tas, Waar gezongen wordt

Soms komt een schrijver zomaar uit de lucht vallen, en lijkt het alsof ze al jaren in de literaire topklasse heeft meegedraaid. Shula Tas is zo’n schrijver. Uiterst beheerst en toch persoonlijk onderzoekt ze in Waar gezongen wordt haar eigen jeugd en het verleden van haar (voor)ouders, allen getekend door de oorlog. Schaamte, het concept waar haar vader, de psychiater Louis Tas, beroemd mee werd, loopt als een rode draad door deze geschiedenis.

Het verhaal begint met de vraag van een buurvrouw waarom Shula nooit meer zingt. Ze heeft toch een conservatoriumopleiding achter de rug, waarom doet ze daar niets meer mee? Op zoek naar een antwoord kijkt Shula in de nooit eerder uitgepakte dozen uit haar ouderlijk huis en ontdekt daarin dat haar onbekende oma, Frieda Herzberg, zus van Abel Herzberg, niet alleen een begenadigd schilder was, maar ook prachtig zong. Waar gezongen wordt, is leven, zei Louis Tas ooit tegen zijn dochter. En in zijn kampdagboek noteerde hij: ‘Wat “ziel” is weet ik door mijn moeder. Je hoefde geen Jiddisch te spreken om haar te verstaan.’ Haar stem klonk ‘alsof er een kacheltje werd aangezet toen de wereld dreigde te bevriezen.’

Wat zo mooi is aan het boek van Shula Tas is dat ze geen enkele poging doet om het complete verhaal van haar familie te vertellen. Maar in 143 bescheiden pagina’s weet ze meer te zeggen dan in een overvolle familiekroniek.