Imre Kertesz, Onbepaald door het lot

Gebaseerd op zijn eigen kampervaringen vertelt de Hongaarse Nobelprijswinnaar Imre Kertesz het verhaal van een 14-jarige Joodse jongen die in 1944 in Boedapest wordt opgepakt en vervolgens in Auschwitz, Buchenwald en Zeitz belandt. Naïef en nieuwsgierig observeert hij de waanzinnige wereld waarin hij terecht is gekomen.

‘We wachten en wachten, maar waarop was niet duidelijk. Die verveling en dat eigenaardige afwachten: ik geloof dat dat de belangrijkste herinnering is die ik aan Auschwitz bewaar.’

Na drie dagen vertrekt hij met ‘de jongens’ naar Buchenwald. Hij registreert alles, schijnbaar onbewogen. De goederentrein, de kiepelton waarin iedereen zijn behoefte moet doen, het schamele voedsel, het plattelandsstationnetje waar soldaten hen de trein uit trekken, stompen en schoppen, het ritmische marcheren van de gevangenen, de perfecte kwaliteit van de weg, de lieflijke omgeving.

Daarna belandt hij in Zeitz, waar hij leert te overleven. Nooit de moed opgeven, je altijd blijven verzorgen, je dagrantsoen in porties verdelen, niet te hard werken, alleen het hoognodige doen.

En dan moet de reis terug naar Buchenwald nog beginnen. ‘Ik durf gerust te zeggen dat ik gedurende die reis een paar dingen heb geleerd die ik tot dan toe niet wist en die ik, had men ze mij onder normale omstandigheden verteld, nauwelijks voor mogelijk zou hebben gehouden.’

Een prachtig, schokkend boek waar je nog lang over nadenkt en dat je ooit in je leven gelezen moet hebben.