Zus – Verloren tussen verraad en verzet

Het ware verhaal over het verraad van Eefde

Jan Braakman

Zus was een jonge vrouw uit Zutphen die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog besloot actief te worden in het verzet. Ze werd door haar vriend tot die stap aangezet. Hij vond dat ze iets goed te maken had, vanwege haar kortstondige affaire met de Zutphense Ortskommandant in het najaar van 1940. Vanwege die affaire zou Zus na de oorlog als ‘fout’ te boek komen te staan, en dat zou een eventueel huwelijk tussen haar en haar vriend in de weg staan. Zus trad in de zomer van 1944 toe tot de verzetsgroep in Laren (Gld). De groep werd enkele maanden later door de Sicherheitsdienst opgerold. In verzetskringen was Zus meteen verdacht, vanwege haar verleden. De Politieke Opsporingsdienst in Zutphen deed na de oorlog onderzoek naar Zus. De conclusie was dat ze naïef had gehandeld, maar dat haar geen verraad ten laste kon worden gelegd – tot teleurstelling en ergernis van de leden van het voormalig verzet. De vriend die haar had aangezet in het verzet te gaan, gaf na de oorlog niet thuis. De rol van Zus is tot op de dag van vandaag een heikele kwestie, waarbij nog steeds onduidelijk is wat precies haar aandeel is geweest in het verraad van de verzetsgroep. Dit boek belicht haar rol, aan de hand van interviews met de hoofdpersoon (gehouden in 2009) en aan de hand van archiefonderzoek.

Jan Braakman houdt zich naast zijn reguliere werk als parlementair journalist (Agrarisch Dagblad, weekblad Boerderij) bezig met regionale onderwerpen, meestal in relatie tot de Tweede Wereldoorlog. Bovendien verdiept hij zich – als vrijwilliger bij het Informatiecentrum Canadese Begraafplaats Holten – in de levens van in Nederland begraven Canadese soldaten.

Verschijnt 14 maart 2025