Jacinthe over Compoun van Ronelda S. Kamfer

Nieuwsgierig geworden door de podcast Van Dis ongefilterd (aanrader!), waarin Adriaan van Dis de Zuid-Afrikaanse dichter Ronelda S. Kamfer bespreekt, las ik haar debuutroman Compoun; een bikkelhard verhaal vol inktzwarte humor over een jeugd in een township vlak na de apartheid. Bepaald geen vrolijke lectuur en toch was ik vanaf de allereerste pagina gegrepen. Aan Kamfers ritmische, beeldende taal – indrukwekkend vertaald door dichter Alfred Schaffer – valt geen weerstand te bieden.

Nadia heeft de ‘vuurspuwende bek’ van haar tirannieke oma, ‘de stammoeder van de leugen’ geërfd. In recht voor zijn raap Kaaps-Afrikaans, een dialect met veel Engelse woorden en straattaal, brengt zij samen met haar neefje Xavie verzwegen geheimen en giftige familieverhoudingen aan het licht: de verboden relatie van tante Diana met een zwarte landarbeider, de criminele zaakjes van Uncle Empty, de diepe armoede en het alomtegenwoordige (huiselijke) geweld. Een ding heeft Nadia zichzelf gezworen: nooit zo te worden als haar moeder en tantes: ‘De vrouwen in mijn familie zijn vuurvast, nat hout zijn ze, maar ik ben een kurkdroog aanmaakhoutje en al leg je me onder natte stronken, vlam zal ik vatten.’

Kamfer, net als Nadia opgegroeid op de Kaapse Vlakte, baseerde het boek deels op de verhalen van haar grootvader. Ze begon al jong met schrijven, gestimuleerd door niemand minder dan Antjie Krog. Inmiddels heeft Kamfer vier dichtbundels (eveneens vertaald door Schaffer) en deze weergaloze roman op haar naam staan.

Jacinthe Sykora studeerde Franse taal- en letterkunde en werkte als vertaalster, onder meer bij het ministerie van Defensie. Na een verblijf van twee jaar in Italië kwam ze te werken in een boekhandel in Drenthe en vervolgens in Zutphen. Met twee jonge dochters zit ze thuis volop in de kinderboeken.