Adam Zagajewski

Dit inmiddels wereldberoemde en in vele talen verschenen gedicht van Adam Zagajewski koos ik vorig jaar oktober om deze serie Poolse dichters, vertaald door Gerard Rasch, mee te beëindigen.

Ik wist toen nog niet hoe toepasselijk dit gedicht in deze coronatijd zou worden. De New Yorker zette het na 9/11 op de achterpagina, doorgaans de plek van de cartoons. En ook voor mij is het een toevluchtsoord bij grotere en kleinere rampen.

Adam Zagajewski (1945) werd in Lwów, toen nog Pools, geboren. Datzelfde jaar werd Lwów in de naoorlogse verdeling aan Oekraïne toegewezen en werd het gezin naar Polen verdreven. Later schreef hij daarover het schitterende ‘Vertrekken naar Lwów’, met de tegenstrijdige titel, een gedicht dat, precies zoals al zijn onvergelijkelijke werk, schrijnt en tóch troost.

Zagajewski zat in het studentenverzet tegen het communisme in Polen. Zijn werk werd verboden, hij emigreerde in 1982 naar Parijs, na de val van het communisme keerde hij terug. Hij woont nu in Krakau.

PROBEER DE VERMINKTE WERELD TE BEZINGEN

Probeer de verminkte wereld te bezingen.
Denk weer aan de lange junidagen,
aan de rozijnen, de druppels van rosé.
Aan de distels die de verlaten erven
van ontheemden stelselmatig overwoekerden.
Je moet de verminkte wereld bezingen.
Je hebt sierlijke zeiljachten en schepen gezien;
een ervan had een lange reis voor de boeg,
een ander wachtte slechts het zoute niets.
Je hebt vluchtelingen gezien die nergens heen gingen,
beulen gehoord die een lied van vreugde zongen.
Je moet de verminkte wereld bezingen.
Denk aan de momenten waarop jullie samen
in de witte kamer waren en de vitrage bewoog.
Keer terug naar dat concert, toen de muziek losbrak.
In de herfst verzamelde je eikels in het park
en de bladeren wervelden boven de littekens
van de aarde. Bezing de verminkte wereld
en het grijze veertje, dat een lijster heeft verloren,
en het zachte licht dat dwaalt en verdwijnt
en steeds terugkomt.

Ten slotte wil ik stilstaan bij Gerard Rasch (1946-2004), die niet genoeg bezongen kan worden als vertaler. Hij ontsloot een wereld die anders ontoegankelijk was gebleven voor de meesten van ons, op de meest poëtische wijze denkbaar.