Herman over Filosofisch Dagboek van Bart Wallet en Paul van Tongeren

Je mist meer dan je meemaakt. Dat geldt voor liefhebbers van pretparken, en net zo goed voor professoren Westerse filosofie. En het geldt al helemaal voor leunstoelliefhebbers van de Westerse filosofie. Maar voor hen is er sinds kort dit Filosofisch Dagboek.

Met veel zorg koos samensteller Bart Wallet 366 tekstfragmenten van maar liefst 120 filosofen, onder wie bekende namen als Erasmus, Spinoza en Rand, en onder wie althans voor mij onbekende namen als Girard, Gorgias en Deleuze. Het leverde een prachtige minibibliotheek op.

De lengte van ieder fragment is steeds ongeveer 300 woorden / één pagina, en het geheel is met liefde leesbaar vormgegeven. Wallet heeft alleen fragmenten willen opnemen die zelfstandig leesbaar en toegankelijk zijn, en die vooral iets te zeggen hebben, of dat nu inspirerend of intrigerend is.
In mijn leunstoel was ik tot nog toe het meest verrast door de voor mij onbekende Cornelis Verhoeven. Op 2 januari mocht ik nadenken over ‘Verwondering als beginsel’ en binnenkort, op 16 maart over ‘De dood en het gemis’ waarin Verhoeven de relatie die wij met onze voorouders hebben enerzijds de meest vage en anderzijds de grootste noemt.

Op een enkele uitzondering na is er geen direct verband tussen datum en filosofisch fragment, maar het zal vast geen toeval zijn dat Wallet begint met een ontroerende brief van Kierkegaard aan diens neef. Vriendschap, de plicht om jezelf lief te hebben en de relatieve waarde van grote filosofie, het staat er allemaal in.

In zijn inleiding haalt voormalig denker der Nederlanden Paul van Tongeren Nietzsche aan over ‘goed lezen’. Dat moet langzaam, met fijngevoelige vingers en ogen, en zo dat je achteraf nog nadenkt over wat je hebt gelezen. Deze fragmenten nodigen daar stuk voor stuk toe uit. Wat mij betreft is Filosofisch Dagboek een absolute aanrader voor iedereen die graag wil proberen zelf na te denken.

Sinds 1987 is Herman Krans advocaat in Zutphen. Hij houdt zijn hele leven al van boeken (‘Wat is er leuker dan boeken?’) en werkt met groot genoegen op  zaterdag in de winkel van zijn vrouw Ine.