Post uit het verleden

In 2019, toen Van Someren & Ten Bosch zijn 175-ste verjaardag vierde, kreeg Ine Soepnel post uit het verleden. Een ansichtkaart van de Turfstraat van lang geleden. Op de achterzijde had een lezer gedicht:

Zij verdwenen;
Ik weet hun namen nog:
Wilten Nuy en Mispelblom
Heytling, Albert Hein, de Gruyter
Bornholt, Voerknecht en van Beek
Kreyenbroek, de ‘Poort van Kleef’

Maar ééntje die er bleef:
Van Someren en Ten Bosch
Samen draaide Uw wereld door
Daar heb ik grote bewondering voor.

Proficiat

Maar eentje die er bleef…. Volgend jaar bestaat Van Someren & Ten Bosch 180 jaar. En nog steeds in hetzelfde pand. Zou de verjaardag een Nederlands unicum zijn?

Wie nu vanaf de markt naar de Turfstraat loopt passeert in de Korte Hofstraat geen Nuy (damesmode), geen Albert Heijn of De Gruyter. In de Turfstraat geen Bornholt (serviezen), geen Voerknecht (stoffen), geen bakker Van Beek, geen banketbakker Kreyenbroek op de hoek met het Spoorstraatje. Daartegenover geen restaurant De Poort van Kleef.

Vandaag is de Turfstraat het domein van nieuwkomers. Koffietentjes, modezaken, telefoonwinkels. Een enkeling zit er al decennia. ‘Ik ben de derde generatie’, vertelt Ingrid van Soest van de gelijknamige juwelier. Haar grootouders begonnen in 1945 op Nieuwstad 6 en in 1952 verhuisden ze naar Turfstraat 16. De zaak was landelijk nieuws in een conflict met de gemeente Zutphen over een paar betonnen paaltjes. Die moesten herhaling van een ramkraak in 2003 voorkomen. De gemeente verbood de paaltjes en kreeg bij de rechter gelijk. Ze staan nu tegen de winkelpui.

Nog een vaste waarde: Binorm. Sinds 1973 aan Turfstraat 6 en in de Korte Beukerstraat. Het hoekwinkeltje (ooit Schoonenberg hoortoestellen, later een snoepwinkel) kwam er nadien bij. Eigenaar Marthe Sliedrecht is derde generatie. Ze is gediplomeerd verpleegkundige, maar na haar eerste dag in de winkel wilde ze niet meer weg. Wat begon als een delicatessenwinkel, die een inpandige biologische bakkerij startte (toen buurman Kelderman stopte), is nu een gezondheidswinkel. Een brand in 1981 vernielde de winkel. Aan de overkant opende een noodwinkel. Binorm overleefde de ramp dankzij zijn trouwe klanten.

Zoveel andere ondernemers zijn verdwenen. Theo Engelen had een van zijn schoenenzaken op nummer 18-20. De familie Westerik dreef op nummer 9, waar nu Miramé zit, een lampenwinkel. Zoon Ton is tegenwoordig de Lichtmeester op de Markt.

In de jaren zestig en zeventig woonden de middenstanders nog vaak boven hun zaak. Dat maakte de Turfstraat een winkelstraat waar ook werd geleefd.

Welvaart, vrije tijd en nieuwe technologie hebben de straat sindsdien een ander gezicht gegeven. Winkels voor de dagelijkse boodschappen, van supermarkt tot bakkers, zijn verdwenen. Net als de platenzaken: de Free Record Shop op nummer 35, de Music Store recht tegenover Van Someren & Ten Bosch. Nieuwe technologie zit in een smartphone. KPN, Ziggo en Odido hebben juist wél winkels geopend en zitten op een kluitje nabij de Overwelving.

Mode bleef. Estilo in twee van de drie winkels van Voerknecht, nummer 25.

Horeca groeide. De Turfstraat was overigens altijd al goed voorzien. Waar nu Jeans Centre zit, had cafetaria de Boerderij wat stoelen buiten staan. Maar zoveel terrasjes, dat is wél nieuw.

En in 2044, als Van Someren & Ten Bosch 200 jaar bestaat… Ook een terras voor de deur? Alleen nog e-books in de winkel, met een afgesloten kast voor fysieke Nederlandse boeken, die zeldzaam zijn en duur? Dat is iets voor een volgende aflevering.