Een Noorse leesclub

Van links naar rechts: Hanna, Annemieke, Christa, Sigrid, Els en Anke

Wist u dat Oslo een heuse Nederlandse leesclub kent? Wij ook niet, maar het toeval wil dat de ouders van expat Sigrid in Zutphen wonen en Sigrid als ze hier is voor haar boeken naar de Turfstraat komt.

Hanna, Annemieke, Christa, Sigrid, Els en Anke komen zo’n zes keer per jaar bij elkaar. De onderlinge verbondenheid is groot en het is eigenlijk een vriendinnenclub die ook boeken leest. Eten hoort er altijd bij en als er wat te vieren is dan mogen de mannen ook komen.

De zes vrouwen zijn in Noorwegen / groot-Oslo gekomen voor de liefde of voor het werk. Enkele van de dames hebben elkaar ontmoet omdat hun kinderen naschools onderwijs kregen in Nederlandse taal en cultuur bij N.T.C. Het Noorderlicht. Deze Noorse leesclub, die inmiddels 15 jaar bestaat, leest om en om een boek in het Nederlands en in het Noors.

De Nederlandse boeken zijn meestal romans (Zwarte schuur / Liefde, als dat het is / De dood in Taormina / Sloop / Wormmaan) en worden ofwel bij een bezoek aan Nederland aangeschaft, ofwel geleend, ofwel op een e-reader gelezen. De Nederlandse romans leveren vrijwel altijd discussie op. Niet over mooi of lelijk, maar wel over de vraag: herken ik de wereld uit het boek? De afstand Noorwegen-Nederland maakt dat nostalgie maar zo de kop op kan steken en dat een Nederlands boek snel herinneringen en gedachten oproept. Liefde, als dat het is van Marijke Schermer gaf bij de een herkenning, bij de ander vragen en bij een derde onbegrip. En al met al dus een mooi gesprek in de vriendinnengroep.

Noorse boeken worden gekozen om het land en de geschiedenis van het land beter te leren kennen. Vaak zijn het boeken die een maatschappelijk thema dragen, maar ook van een historische roman valt het nodige van de Noorse geschiedenis op te steken.

Een mooi voorbeeld is het beroemde boek van Nobelprijswinnaar Sigrid Undset, Kristin Lavransdochter, een trilogie over het leven van een vrouw in het middeleeuwse Noorwegen. Of Din bror på praerien (Mijn broer op de prairie) van Edvard Hoem waarin het leven in Noorwegen en dat van Noorse emigranten in Amerika aan het eind van de negentiende eeuw wordt beschreven. Als je alleen het huidige zeer welvarende Noorwegen kent dan kun je je het niet voorstellen, maar lees je dit boek van Hoem dan realiseer je je ineens dat het in Noorwegen voor grote groepen rond 1900 bittere armoede was. Zo leer je, als expat, een land kennen en dat geldt bijvoorbeeld ook voor boeken die op Spitsbergen spelen.

Soms komt er zelfs een Nederlandse schrijver naar Oslo. Ter gelegenheid van de Noorse vertaling van Otmars zonen kwam Peter Buwalda in – jawel – Café Amsterdam. De uitgever was er, de ambassadeur en de leesvriendinnen. Natuurlijk was het boek tevoren gelezen en werden er vragen gesteld. Ook worden soms theatervoorstellingen bezocht van een gelezen boek of een boek dat een van de dames voorstelt.

Grote verschillen tussen Nederlandse en Noorse boekhandels zijn er niet. Wel kent Noorwegen een boekenfenomeen dat we hier niet zo kennen, nl. de zogenaamde Påske Krim, paaskrimi’s. Die worden in heel Noorwegen rond Pasen veel gelezen. De lange winter is voorbij, er ligt nog wel sneeuw en de zon maakt dat iedereen weer meer naar buiten gaat en geniet.

Interview: Herman Krans