Otto de Kat

De kunst van het schrijven? Wie een boekhandel binnenloopt kan al gauw tot de conclusie komen dat schrijven geen kunst is. Zie de duizenden titels, de opgewekte stapels, de hoofden van auteurs op boeken en posters. Of ga naar een antiquariaat, kijk op boekwinkeltjes.nl en dompel je onder in de oneindige zee aan schrijvers, hun namen vergeten, hun boeken versleten, de eens geschreven zinnen bijna onzichtbaar geworden.

Achter al die namen, achter al die romans en gedichten, achter essays en biografieën, achter sprookjes en tragedies ligt het ooit ontvlamde idee: ‘ik ga schrijven, kome wat komt’.
In de loop van de jaren heb ik steeds meer gevoel gekregen voor de schrijvers van ooit. Zelfs in het slechtst geschreven boek, onder het minst aantrekkelijke omslag, zitten de talloze uren waarin geschrapt is, gevloekt, gevlucht en weer begonnen is, de moeizame woorden aan elkaar gedreven werden, de laatste punt uiteindelijk gezet moest worden.

Wie kent nog Marja Roc, de schrijfster van de mooie roman Van ’s duivels begeren? Ik wed dat niemand dat de laatste vijftig jaar heeft gelezen (toegegeven, ik vijfmaal). Of De dans om de galg, het laatste deel van de indrukwekkende trilogie van Johan Fabricius, wie las het (ik driemaal)? De kunst van het verdwijnen, en verdwenen zijn, en opeens weer ontdekt. Zo is schrijven, geloof ik. Eerst moet je verdwijnen, alles vergeten wat je dacht voor een boek nodig te hebben, alle al te uitgezochte gegevens overboord zetten, en dan naar je tafel lopen, een pen pakken, het raam uitkijken, niks zien en beginnen. De woestijn zal bloeien als een roos. De kunst is om niet over schrijven na te denken, vooral niet te denken dat het ‘kunst’ is, of een kunst. Schrijven is vergeten. En vergeten worden, tot nader order.

Otto de Kat is het pseudoniem van Jan Geurt Gaarlandt (Rotterdam, 1946). Hij studeerde theologie, met bijvak Nederlands. Na zijn studie werd hij literair criticus van De Volkskrant en Vrij Nederland, en maakte hij literaire radiodocumentaires. Eind 1977 werd hij uitgever van Uitgeverij De Haan (onderdeel van Unieboek) en in 1986 richtte hij Uitgeverij Balans op, waar hij nog steeds werkzaam is.